HOE HERKEN JE HUIDKANKER
De zomer komt er weer aan. De kans op het ontwikkelen van huidkanker is deze periode aanzienlijk verhoogd. We kunnen niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om je huid optimaal te beschermen tegen de UV stralen. Smeren, smeren, smeren blijft ongelooflijk belangrijk.
Helaas neemt het aantal mensen met huidkanker nog steeds schrikbarend toe.
Daarom dit artikel met uitleg over de verschillende vormen huidkanker met bijbehorende afbeeldingen zodat je je eigen lichaam goed kunt bestuderen.
Waardoor krijg je huidkanker?
We weten allemaal eigenlijk wel dat je huidkanker kunt ontwikkelen door langdurige blootstelling aan UV stralen door de zon. Zeker wanneer je hierdoor verbrand. Verbanding door de zon is een reactie van je huid op die UV stralen. Elke keer dat je verbrandt beschadig je je DNA onherstelbaar. Elke nieuwe cel is een kopie van zijn vorige. Dus kopieer je een cel waarvan het DNA beschadigd is dan kun je je voorstellen dat die nieuwe kopietjes er niet beter op worden.
Hoe vaker je verbrand, hoe groter de kans op huidkanker wordt.
Je huid is als een olifant, die onthoudt alles. Ook de schade die je hebt opgelopen in de kinderjaren. Ben je als kind vaak verbrand dan vergroot je je kans op huidkanker op latere leeftijd. Neem daarom de verantwoording als ouder dat je je jongere kinderen altijd goed insmeert en ze zelfbewust maakt om ook op latere leeftijd op een juiste manier met het zonlicht om te gaan.
Welke vormen van huidkanker zijn er?
Actinische keratose
Voorbeelden actinische keratose
1 op de 3 mensen die ouder zijn dan 50 jaar krijgt deze vorm. Het is een huidaandoening met onregelmatige ruwe plekjes op de huid. Deze ruwe plekjes zitten vooral op huid waar jarenlang veel zonlicht op is gekomen, zoals bovenop het hoofd, het gezicht, de handen en onderarmen. De plekjes zijn niet mooi rond, maar hebben onregelmatige randen. Ze kunnen allerlei verschillende vormen hebben. De plekjes liggen op de huid en voelen ruw aan. De plekjes zijn huidkleurig, lichtbruin, soms roze of donkerder dan je eigen huidskleur. Je kunt wittige randjes, schilfers, velletjes of korstjes zien. Korstjes en schilfers kunnen vanzelf loslaten.
Actinische keratose is goedaardig, maar kan geleidelijk veranderen in een plaveiselcelcarsinoom.
Plaveiselcelcarcinoom
Voorbeelden plaveiselcelcarcinoom
Een plaveiselcelcarcinoom is een kwaadaardig plekje op de huid. Het is een vorm van huidkanker.In Nederland krijgen ongeveer 1 op de 15 mensen 1 of meer plaveiselcelcarcinomen.
Het kan er eerder uit hebben gezien als een actinische keratose maar welke nu gaat uitzien als een kleine wond die langzaam groter wordt, of als een ruwe of verhoornde plek. Een plaveiselcelcarcinoom kan uitzaaien naar de lymfeklieren of naar andere plekken in het lichaam.
Basaalcelcarcinoom
Voorbeelden basaalcelcarcinoom
Dit is de minst kwaadaardige vorm van huidkanker. Deze vorm groeit langzaam en zaait bijna nooit uit. Het is wel belangrijk om deze aandoening te laten verwijderen omdat de plek wel groeit en daardoor het omringende weefsels zoals kraakbeen en botweefsel kan aantasten.
Melanoom
De laatste en meest gevaarlijk vorm van huidkanker is een melanoom. Een melanoom is een agressief groeiende, kwaadaardige tumor. De kans dat de afwijkende cellen zich door het lichaam verspreiden, is redelijk groot en daarom is een melanoom een levensbedreigende aandoening. Vroege herkenning en behandeling zijn zeer belangrijk. Wanneer een melanoom in een vroeg stadium wordt ontdekt, is de kans op genezing groot.
In tegenstelling tot de eerder genoemde vormen van huidkanker, is voor melanoom de relatie met blootstelling aan ultraviolette straling minder duidelijk. Deze relatie wordt nog steeds intensief onderzocht. De relatie tussen verbranding op jonge leeftijd en een verhoogd risico op melanoom staat wel vast.
Er zijn verschillende soorten melanomen die er allemaal anders uitzien. Een melanoom is meestal te herkennen aan het plotseling verschijnen van een lichtbruine, donkerbruine of rode vlek op de huid die snel groeit. Deze vlek lijkt in het begin nog op een moedervlek.
Ook kan een reeds bestaande moedervlek plotseling veranderen van grootte, kleur of uiterlijk.
Er is een zogenoemde ‘ABCDE’ regel die je helpt bij het herkennen van een melanoom.
- ‘A’ staat voor Asymmetrie
Een kwaadaardige moedervlek is niet - ‘B’ staat voor Border (grens)
De rand van een kwaadaardige moedervlek is grillig. - ‘C’ staat voor Colour (kleur)
Een kwaadaardige moedervlek heeft vaak verschillende - ‘D’ staat voor Diameter
De diameter van een kwaadaardige moedervlek is vaak groter dan een halve centimeter. - ‘E’ staat voor Evolving (verandering)
Een kwaadaardige moedervlek verandert van grootte vorm en/of kleur, kan jeuken en bloeden.
In onderstaand schema zijn de verschillen tussen een normale moedervlek en een melanoom duidelijk zichtbaar:
VOOR ALLE GEVALLEN GELDT: GA BIJ TWIJFEL OVER EEN PLEKJE ALTIJD NAAR DE HUISARTS OF DERMATOLOOG!
Blog geschreven door Monique Gielissen